PAYMENT GATEWAY ve ONUS/ NOT ONUS Kavramı

Payment Gateway kavramı, tetiklenen bir ödeme işleminde ödemeyi yapacak olan kişinin, ödeme yönteminde kullandığı metota bağlı olarak kullanılan ödeme aracının başarılı bir şekilde bankasına iletilmesini sağlayan, kart sahibinin ya da hesap sahibinin bankasına borçlanarak veya hesabındaki tutarı kullanarak, dijital, online, temassız ve hızlı bir şekilde ürün ve hizmete ulaşmasını sağlayan çözüme Payment Gateway(Ödeme Ağ geçidi) teknolojisi diyebiliriz. Payment Gateway çözümü alıcı ve satıcı ile kart sahibi banka ve işlemin gerçekleştiği yani satıcının sahip olduğu Sanal POS bankası arasındaki köprüyü, güvenli ve belirlenmiş standartlara göre sağlayan yoldur. Bir başka deyişle bu köprü, alıcının hesabından, satıcının hesabına tutarın hızlı ve temassız bir şekilde geçmesini sağlar.

Müşteri ve satıcı arasındaki arabuluculuğu yapan Payment Gateway, sadece satış olarak adlandırdığımız finansal işlem tipinin yani sıra; iptal/ iade, ön provizyon(bloke koyma) ve son provizyon(blokeyi kapatma) gibi Sanal POS bankasının desteklediği tüm finansal işlem tiplerini desteklemektedir.

Basit hatlarıyla sadece işlem tiplerine aracılık yapıyor gibi görülsede, Payment Gateway döngüsü yaşayan ve sürekli gelişime ve değişime açık bir sistemdir. Gelişiminin ve değişimin yönetimi ise ödeme Sistemleri ekosisteminin oyuncuları veya kural koyuculrın elindedir.

Finansal işlem tiplerini ile birlikte bankaların kart sahiplerine veya Sanal POS sahiplerine sunduğu kampanya sorguları, sektöre göre özel parameter kullanımları, raporlamalar vb. tüm akışlar Payment Gateway aracılığıyla gerçekleşir.

Yukarıdaki şema karmaşık görünebilir, ancak tüm süreç sadece birkaç saniye sürer. Payment Gateway’ler, kullanıcıya ait ve hassas verilerin tetiklenmesi ile başladığı için işlem bilgilerini aktarırken, CVV kodu, kart numarası, son kullanma tarihi gibi verilerin güvenliğini garanti etmeleri gerekir. Bu nedenle, her ödeme ağ geçidinin, güçlü veri koruması standartlarını belirleyen PCI DSS uyumluluğuna sahip ve sürdürebilir olmsaı gerekir.

Payment Gateway teknolojisi ile online sistemler üzerinden ürün/hizmet alımını sağlayan bu yöntem, doğrudan bankalar tarafından sağlanan bir altyapı olabildiği ve satıcının doğrundan banka sistemleri ile entegrasyon sonucu bu köprüye ulaşmasıyla birlikte inşa edilmesinin yani sıra, bu görevi gören, bankaların sistemlerine entegre olmuş ve satıcıların banka sistemlerine tek kanaldan entegrasyon yapmalarına aracılık eden ara bir servis sağlayıcıya entegre olmasıylada gerçekleşebilmektedir.

Payment Gatewasy Entegrasyon yöntemleri incelediğimizde iki an Entegrasyon yöntemi söz konusudur. Bazı bankalar Payment Gateway çözümünü kendi insourcing yapılarıyla vermektedirler.Bu nedenle Sanal POS sahibi olmak isteyen satıcılar, ilgili bankaların sağlamış olduğu entegrasyon dökümanları ile doğrudan bankaların Payment Gatewasy yapılarına entegre olurlar.

Öte yandan diğer bir çözüm olarak Sanal POS Payment Gateway yapısını insourcing yerine outsource olarak karşılayan bankalarda mevcuttur. Böyle bir yapıda ise, Sanal POS Payment Gateway yapısına geçmek isteyen satıcılar, bankalar yerine bankanın yönlendirdiği Payment Gateway Hizmeti veren kuruluş veya sistemin sağladığı bir Entegrasyon süreci ile karşılaşmaktadırlar.

Bu Outsource hizmetin en önemli artısı, ilgili servis sağlayıcının birden fazla banka ile bu süreci sağlama ihtimalidir. Böyle bir durumda satıcılar neredeyse birebir aynı entegrasyon dökümanları ile bankalara entegre olabilmektedir.

Neden Birden Fazla Payment Gateway(Banka Sanal POS) ile Entegre Olunmalı?

Yukarıdaki açıklamalardan anlaşılacağı gibi Payment Gateway yapısı ile entegrasyonu sağlayan ve ödeme sistemi ekosisteminin önemli oyuncularından birisi satıcı/merchant/online web sitesidir.Bu durumda makalemizin devamında daha kolay anlaşılabilmesi için satıcıların entegre olduğu sistemi adlandırırken Payment Gatewasy yerine, banka Sanal POS sistemi olarak adlandırabiliriz. Çünkü satıcıların entegrasyon noktasında seçmek zorunda oldukları, “hangi Payment Gateway e entegre olmalıyım?” değil, “hangi banka Sanal POS yapısına entegre olmalıyım”dır. Birden fazla Sanal POS bankasına entegre olunma ihtiyacının en önemli nedenlerinden birisi olarak her kart bankasının sadece kendi bankasına ait veya anlaşmalı network bankasına ait Sanal POS sistemlerinden taksitli işlemlere izin vermesidir. Online alışveriş sırasında müşterilere daha çok olanak/ çeşitlilik sağlamak isteyen satıcılar, taksit imkanı ve avntajı için tüm bankalara veya en yaygın bankalara Sanal POS entegrasyonu sağlarlar. Bu çeşitlilik kimi zaman satıcının iş modeline görede şekillenebilir. Örneğin iş modelinde taksit olmayan bir satıcı sadece bir adet Sanal POS bankasına da entegre olabilir. Fakat böyle bir durumda komisyon dezavantajı, kart bankasının sağladığı bazı avantajların(puan, kapanya) kullanılamaması ya da kart bakasının sadece kendi Sanal POS bankasından işlem geçmesini zorlaması gibi durumlar, satıcının ister istemez birden fazla Sanal POS gateway yapısını kullanmasına zorlar.

Ödeme adımında yukarıkdai ekran görüntüsünde taksit seçeneklerinin sunulduğu bir ekran ile karşılaşan kart sahipleri bilmelidirki, online alışveriş yaptığı web sitesi ilgili bankaların ya da networküne dahil bankaların Sanal POS gatewaylerine birden fazla Entegrasyon ile bağlanmış demektir.

ONUS ve NOT ONUS Kavramı

Her sistemin olduğu gibi ödeme sisteleri dünyasınında kendisine özgü terimleri bulunmaktadır. Bu terimler arasında bir işlem sırasında veya sonrasında en çok duyulan terimlerden biriside; onus/ not onus işlem terimidir.

Bir işleme onus ya da not onus diyebilmemiz için ödeme sistemi dögüsündeki iki ana oyuncuya bakmamız gerekir.

-Card issuer Bank,

-Acguirer Bank,

Teknik detaya girmeden basit bir örnekle hangi işlemlerin onus, hangi işlemlerinde not onus olduğunu anlatacağım.

Bir işleme onus diyebilmemiz için hizmet/ ürün alımını yapan kişinin ödeme aracı olarak kullandığı kart ile, satıcının entegrasyonda sahip olduğu ve işlemin geçtiği Sanal POS sisteminin aynı banka olması demektir.

Akbank Kartlı ile Akbank Sanal POS sisteminden geçen işlemlere Onus işlem diyebiliriz.

Not onus işlem ise; hizmet/ ürün alımını yapan kişinin ödeme aracı olarak kullandığı kart ile, satıcının entegrasyonda sahip olduğu ve işlemin geçtiği Sanal POS sisteminin farklı banka olması demektir.

Akbank Kartlı ile İş Bankası Sanal POS sisteminden geçen işlemlere Not Onus işlem diyebiliriz. Bir çok Sanal POS bankası üstünden geçen Not Onus işlemleri ve kart bankası farklı bir Sanal POS sistemlerinden geçen Not Onus işlemleri, kârlılık ve maliyet noktasını düşündüklerinde olumsuz olarak gorsede, müşteri memnuniyeti, Visa/Maser kuralları, düşükte olsa elde edilen kârlardan dolayı Not Onus işlemlere izin vermek zorundadır. Bu noktada Sanal POS bankaları bazı iş kararları alabiliyorlar, bu kararladan bazıları;

-Kendi kartlarının farklı bir Sanal POS sisteminden geçme durumunda Sanal POS bankasından yüksek maliyet istemesi.

-Yukarıdaki maddeye sonuç olarak Sanal POS bankası, Not Onus işlemlerde web sitesi/ satıcıdan yüksek komisyon alması

-Web sitesi/ satıcının her banka Sanal POS sistemine zorunlu ve yüksek komisyonlardan dolayı entegre olmak durumunda kalması

-Kart sahiplerinin Not Onus işlemlerde puan, taksit öteleme, artı taksit gibi kampanya ve seçeneklere ulaşamadıkları için, web sitesini az tercih etmeye başlaması

Bir önceki başıkta değindiğim nedenlerden dolayı bir işlemin Onus ya da Not Onus olarak yönlendirilmesi tamamen satıcının entegrasyonunda yönettiği bir adımdır. Kart sahipleri için işlemin onus ya da not onus olma tercihleri görünürde yönetebildikleri bir süreçmiş gibi gözükmesede, satıcının yaptğı entegrasyon yöntemleri ile bu seçim dolaylı olarak yönetilebilir.

Onus ve Not Onus işlemlerin doğru bir şekilde nasıl yönlendirldiğine dair bilgileri içeren yeni bir yazı ile Payment Switch mantığı ve alternatifleri ile birlikte hazı gateway çözümlerinde olabilecek Payment Switch mekanizmalarından bahsedeceğiz.